O FILMIE - URSZULA NAWROT ART

UMBRA

(ŁAC) CIEŃ, MROK, ZAĆMIENIE KSIĘŻYCA

Symboliczna opowieść o poznawaniu siebie, docieraniu do najgłębiej skrywanych tajemnic psyche. Bez dialogów, w sposób poetycki, poprzez symbolikę obrazu, muzykę i taniec film dociera do typowych struktur wewnętrznych, organizujących traumatyczne doświadczenie człowieka we wczesnym dzieciństwie. Personalna opowieść kobiety molestowanej seksualnie, dzięki symbolicznym obrazom w jakich została ujęta, nabiera charakteru uniwersalnego.

Film można odczytywać poprzez różne jego warstwy. Jedną z nich jest warstwa psychologiczna, gdzie zilustrowane zostały mechanizmy traumy. Dysocjacja, fragmentacja pamięci, niezdolność linearnego opowiedzenia własnej historii, odtwarzanie traumy, autoagresja…

Film w sposób poetycki dociera do stanu wewnętrznego bohaterki, jej poczucia osamotnienia, braku kontaktu z rzeczywistością, poczucia winy, braku miłości oraz sensu życia. Za sprawą transowości obrazów przenosi widza w sferę przeczuwania, a nie intelektualnej analizy.

Kiedy w tradycyjnym filmie fabularnym obserwujemy historię "realną", a tylko za pomocą tzw.: „insert shots” przenosimy się do świata wewnętrznego bohatera, aby poczuć jego nastrój, tak w Umbrze sytuacja z założenia jest odwrócona. Poruszamy się po świecie wewnętrznym, jego strukturach i pewnym niejawnym porządku, który C.G Jung próbował opisać za pomocą teorii archetypu.

Symboliczny obraz zatem będzie tu pełnił funkcję pomostu między światem wewnętrznym bohaterki, a jej historią traumy. Z obrazów symbolicznych można odczytać charakter wczesnych zranień, zaburzonych relacji z jej najbliższym otoczeniem.

Mniej oczywiste będą tu warstwy filozoficzna i teologiczna, gdzie postawione zostały pytania o naturę zła, kondycję życia ludzkiego w ogóle, obecność Boga i jego relacje z człowiekiem, o miłość i sens istnienia. W tych przestrzeniach będzie to opowieść o spojrzeniu w oczy archetypowego cienia, zła absolutnego.

Jednak na koniec to bagaż życiowy widza, jego edukacja i wrażliwość decydują o tym, co dostrzega w obrazach filmu. Dla niektórych jest to film o "poszukiwaniu miłości, o relacjach damsko - męskich, o uwodzeniu, o walce o własną indywidualność". Osoba nieobarczona traumatycznym przeżyciem często nie dostrzega tematyki molestowania seksualnego. Nie ma skojarzeń w tym kierunku, dlatego film ten jest wykorzystywany jako materiał dydaktyczny, na podstawie którego można wyjaśnić pewne nieoczywiste związki między jego obrazami, a konstrukcją psychiki doświadczonej traumą.

Urszula Nawrot

FILM POLSKI

IMDb

ART

Efekt artystyczny został osiągnięty poprzez zderzenie przestrzeni realnej z nadrealną (przy czym w przestrzeni nadrealnej zastosowanie będzie miała metoda surrealistów: przedmioty i osoby są realne, ale zestawione w nierealnych związkach i zastosowaniach/sytuacjach).

Istota narracji zawiera się w wymowie symbolicznej a nie wyrażeniu wprost intencji i motywacji bohaterów. Narracja somnambuliczna (nie natrętnie) dominuje nad realną (nie dosłownie).

Kostium, stylizacja, krajobraz i wnętrza, faktury, kolory dobrane zostały do każdej sceny pod kątem ich symboliki.

Wybrana forma narracji jest wynikiem życiowego, artystycznego doświadczenia Urszuli Nawrot, jako tancerki i choreografa, aktorki teatralnej, miłośniczki sztuk wizualnych i wielokrotnie nagradzanego fotografa, pasjonatki psychologii analitycznej.

Wybór narracji symbolicznej jest inspirowany psychologią Carla Gustawa Junga według którego: "ten kto mówi praobrazami, mówi jakby tysiącem głosów, przejmuje i porywa, a zarazem to, co opisuje, przenosi z dziedziny jednorazowej przemijalności w sferę wiecznego bytu, los osobisty podnosi do rangi losu ludzkości."

Praca nad filmem trwała 5 lat. Każdą ze scen autorka filmu przygotowywała prawie rok, poszukując odpowiednich lokazlizacji, na których oparła swoją koncepcję scenograficzną, tworząc wideoboardy poszukując odpowiednich ujęć, rytmu scen i ich wymowy. Każdy z obrazów wywodzi się z malarstwa, rzeźby, grafiki. Inspiracje wizualne do filmu są wyłącznymi poszukiwaniami Urszuli Nawrot w oparciu o sny, fantazje, wizje i procesy wewnętrzne ofiar molestowania seksualnego.

Forma filmu jest odpowiedzią na pewną lukę w przedstawianiu tematu traumy przez tradycyjną formę narracji filmowej. Istota problemu traumy nie zawiera się w opowiadaniu rzeczywistej historii, która przedstawiona zbyt dosłownie może retraumatyzować osoby, które jej doświadczyły. Istotą traumy są pewne powtarzające się wewnętrzne procesy, bez których zrozumienia, nie sposób ofierze traumy pomóc, ani pojąć jej zachowań.

„Żadna forma sztuki nie wykracza poza zwykłą świadomość, tak jak film, wprost do naszych emocji, w głąb mrocznego pokoju duszy”. Ingmar Bergman

Film w swoim założeniu miał być materiałem dydaktycznym oraz wspierającym terapię.

TRAILER

Symboliczna forma filmu umożliwiła bezpieczną emocjonalnie pracę z dzieckiem na planie. Dziecko w żaden sposób nie było wprowadzone w tematykę filmu. Używanie efektów specjalnych, ujęć subiektywnych, montażu i post produkcji obrazu umożliwiły osiągniecie efektu końcowego filmu, jego atmosfery i przebiegu akcji.

MUZYKA

Muzyka i udźwiękowienie filmu w dużej mierze decydują o odbiorze obrazu. W filmie Umbra muzyka celowo odwołuje się do tematyki biblijnej, nakierunkowując widza na bardziej uniwersalną jego interpretację.

Muzykę do filmu skomponował

MAREK KUCZYŃSKI

TANIEC

Jednym ze sposobów wyrażania przestrzeni nieświadomej jest ruch - taniec. Ta forma ekspresji daje szansę dotarcia do przestrzeni nieracjonalnej, wewnętrznie sprzecznej, nieopisywalnej.

Współtwórcą choreografii jak i odtwórcą głównej roli męskiej jest jeden z najwspanialszych tancerzy polskich

LESZEK BZDYL .

KOPALNIA SOLI WIELICZKA

Niezwykłą warstwę wizualną tworzą najwspanialsze polskie zabytki. Dwie sceny filmu kręcone były w Kopalni Soli w Wieliczce.

zobacz

TVN 24

64 metry pod ziemią. W Wieliczce powstaje film.

czytaj

EKIPA

tytuł: UMBRA
scenariusz, reżyseria, koncepcja plastyczna: Urszula Nawrot
konsultacje artystyczne: Prof. Leszek Mądzik, Lech Majewski, Jack Gold, Andrzej Bartkowiak
obsada: Urszula Nawrot, Leszek Bzdyl, Michalina Wiśniewska
muzyka i wykonanie: Marek Kuczyński
autorzy zdjęć: Grzegorz Hartfiel oraz Urszula Nawrot,
(zdj. dodatkowe: Oskar Kozłowski, Olaf Malinowski, Maciej Puczyński)
montaż: Urszula Nawrot, Milenia Fiedler
scenografia: Urszula Nawrot
kostiumy: Magdalena Major
charakteryzacja: Natalia Zdrojek
choreografia: Urszula Nawrot, Leszek Bzdyl
postprodukcja obrazu: EBH, 3de
kolorysta: Przemysław Niedźwiedzki
udźwiękowienie: DREAMSOUND, Filip Krzyżykowski
produkcja: COPALFILM Urszula Nawrot
koprodukcja: TELEWIZJA POLSKA S.A., MAGIC PRODUCTION Sp. z o.o.
koproducenci: TVP 2 Jerzy Kapuściński, Redakcja Marzena Podgórska, Produkcja Witold Będkowski, Magic Production - Magdalena Nowacka
kierownik produkcji: Paweł Kurzacz
gatunek: film artystyczny / fabularny/ kino autorskie / eksperymentalne
czas ekranowy: 30 minut
miejsce realizacji: Polska
premiera: Festiwal Filmowy w Gdyni wrzesień 2015r
premiera kinowa: 24 luty 2016r