UMBRA & PSYCHOLOGIA

Film „Umbra” zdobył uznanie specjalistów z dziedziny psychiatrii, psychologii, psychoterapii w Polsce (min: prof. Bogdan de Barbaro) jak i za granicą (Peter A. Levine, Murray Stein ISAP Zurich). Od niemal 6 lat film służy jako materiał edukacyjny pomagający zrozumieć świat wewnętrzny osób doświadczonych traumą w dzieciństwie. Film był prezentowany na licznych konferencjach naukowych i seminariach dotyczących traumy.

„Film „Umbra” uważam za niezwykle ważny: poprzez artystyczną metaforę, wieloznacznie, a zarazem dobitnie pokazuje, jak wielkim złem jest nadużycie seksualne dziecka. Dramat dziecka polega na tym, że jest poddane działaniom dorosłego, który wykorzystuje jego uczuciową bezradność. Dziecko nie rozumie co się dzieje, jest krzywdzone, a czuje się winne. Molestowane dziecko odnosi głębokie rany psychiczne, zraniony zostaje jego autoportret fizyczny, duchowy, emocjonalny i seksualny. Dewastacja psychiki odbija się na tej osobie przez wiele lat, nawet u dorosłego ta trauma trwa i ma bolesne skutki w życiu emocjonalnym”. (Magazyn Sens, czerwiec 2016)

Prof dr. hab. Bogdan de Barbaro

MARIA DEKERT O TERAPEUTYCZNYCH ASPEKTACH FILMU „UMBRA”

  • „Film Umbra Urszuli Nawrot porusza do głębi emocjonalnie i zmysłowo.  Przez swoją artystyczną formę przechodzi ponad znaczeniami, jakie może traumatycznemu doświadczeniu nadać dziecko. Film dotyka głębokiej krzywdy człowieka, które z racji wieku nie ma się jak obronić przed manipulacjami i zaprzeczeniami dorosłych, w tym niestety czasami swoich rodziców. Jednocześnie wskazuje jak potem dorosła osoba próbuje ukoić ból dziecka w sobie z trudem idąc przez życie naznaczone odgrywaniem traumy, próbą wyjścia z roli ofiary itd. Pokazywane obrazy wraz z warstwą muzyczną niesamowicie oddają atmosferę zapisu traumatycznych zdarzeń w warstwie pozarozumowej, w warstwie zmysłów, emocji i ciała.

Skrzywdzone dziecko „koduje” je w głębokich pokładach bez nazywania i każde ich powtórzenie uśmierca je wbudowując lęk przed unicestwieniem symbolizowany w filmie stosem ciał przypominającym obrazy wojennych zwłok w dołach posypanych wapnem.  Każdy kto pracuje z osobami doświadczonymi traumą, szczególnie traumą molestowania seksualnego rozpozna w tym filmie swoje pacjentki, pacjentów. Ci, którzy sami doświadczyli tego co oglądane dziecko zarezonują ukrytymi, ale świetnie znanymi  emocjami i uczuciami, a zachwycić ich może fakt tak artystycznego ich przedstawienia. Ci, którzy sami byli sprawcami podobnych krzywd zareagują zaprzeczaniem, że takie zjawiska w ogóle mogą mieć miejsce, ale może poruszy ich zeskorupiałe również przez krzywdy dzieciństwa serca.

Z takich powodów obejrzenie filmu Umbra Urszuli Nawrot powinno być obowiązkowym zadaniem na wszystkich kursach dotyczących pomaganiu osobom doświadczającym przemocy, w tym szczególnie seksualnej, ale też  ofiarom traum. Półgodzinny spektakl oddaje bowiem dużo więcej niż przeczytanie setek stron książek czy wysłuchanie teoretycznych wykładów na ten temat.

Maria Dekert – psychoterapeuta, terapeuta traumy, provider TRE, certyfikowany specjalista i superwizor w zakresie psychologicznej interwencji kryzysowej i przeciwdziałania przemocy w rodzinie Polskiego Towarzystwa Psychologicznego.

KONFERENCJE NAUKOWE

* Konferencja „Psychiatria i Duchowość” organizowana przez Uniwersytet Jagielloński, Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie, Szpital Babińskiego w Krakowie, Kraków 2017. Pokaz filmu wraz z dyskusją. Prowadzenie Prof. Bogdan de Barbaro. Gość Urszula Nawrot.

* Międzynarodowa Konferencja NEST (New Experience for Survivors of Trauma) Zakopane 2019. Referat prezentowany przez Urszulę Nawrot oraz Marię Dekert.

* XVIII Podlaskie Warsztaty Psychiatryczne organizowane przez Klinikę Psychiatrii WUM, Klinikę Psychiatrii UM w Białym Stoku oraz Odział Podlaski Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego, Białowieża 2019. Prezentacja Armen Mekhakyan.

* Międzynarodowa, interdyscyplinarna konferencja naukowa „Trauma and Nightmare”, Uniwersytet Gdański, Gdańsk 2020. „Trauma in film: Symbol as a bridge connecting the personal experience of trauma and the world of the archetype in „UMBRA” dir. by Urszula Nawrot. Referat prezentowany przez Urszulę Nawrot.

* Interdyscyplinarna Konferencja naukowa: RELATION IN PHENOMENOLOGY – PHENOMENOLOGY IN RELATION, WARSAW 2023. Między bytem a poznaniem. Próba uchwycenia istoty przeżycia wewnętrznego na podstawie filmu „UMBRA” w reż. Urszuli Nawrot.” Referat wygłaszany przez Urszulę Nawrot.

SEMINARIA Z „UMBRĄ”

„Kontrowersje” Teatr Rampa w ramach projektu rewitalizacyjnego Otwarta Rampa 2017 – Urszula Nawrot poprowadziła warsztat filmowy z omówieniem psychologicznych aspektów traumy ujętych w filmie UMBRA. Gość Maria Dekert.

„Trauma Nadużycia Seksualnego” Duszpasterstwo Akademickie Arka 2019. Dyskusja z udziałem Urszuli Nawrot, pokazem filmu oraz komentarzem psychoterapeutki Marii Dekert.

„Jakbyś mnie prześwietliła. Czuję się naga, ale zdjęłaś ze mnie ciężar.”

Uczestniczka seminarium Trauma Nadużycia Seksualnego z projekcją filmu Umbra.

„To dzieło jest głosem tych wszystkich , którym nie dano prawa głosu : tych molestowanych seksualnie, emocjonalnie, duchowo. Dzięki temu, że nie użyła Pani głosu w filmie, ten głos się roznosi tak dobitnie, że już nie można od Niego uciec. Niczym głos w Dolinie Zesłanych Kości z Księgi Ezechiela. To głos Sprawiedliwości – uprawomocnienie uczuć tych Najmniejszych. To głos Sumienia- tych , którzy oblepili się zmrożoną ziemią. Oddała Pani hołd tym wszystkim, którzy idą sami w drodze ku upragnionej wolności„.

Agnieszka Banaś

Doradca rodzinny, Manresa Jezuickie Centrum Pomocy Psychologicznej i Duchowej

TERAPIA Z „UMBRĄ”

„Za każdym kompleksem emocjonalnym kryje się rdzeń archetypowy. Jako, że archetyp jest pewną tendencją, a nie konkretnym obrazem, uchwycenie go nie jest do końca możliwe. To co udało mi się stworzyć w obrazie Umbry, to wielopoziomowy przekaz znaczeniowy działający na widza za każdym razem w inny sposób, kiedy podejmuje on próbę interpretacji symbolu dla odnalezienia osobistego znaczenia zarówno w przestrzeni nieświadomej jak i świadomej . W tym sensie właśnie film ten uważam za terapeutyczny. Obcowanie z symbolem daje szansę na pogodzenie sprzeczności, napięć na poziomie na którym nie potrafi zrobić tego racjonalny umysł. Nadużycie seksualne dziecka jest jednym z tych zagadnień, które nie znajdują logicznego i akceptowalnego wyjaśnienia. Często u ofiar traumy da się zaobserwować blokadę funkcji transcendentnej, wtedy kontakt świadomego „ja” z treściami nieświadomymi nie jest możliwy. Dostarczenie symbolu z zewnątrz w konkretnym kontekście potrafi przebić się przez struktury obronne pacjenta i wprowadzić życie w zamarłym świecie wewnętrznym. Działanie takie w przypadku filmu „Umbra” zostało potwierdzone przez terapeutów.”

URSZULA NAWROT

Wykorzystywanie jakiegokolwiek fragmentu tekstu bez zgody autorki lub podania źródła tekstu jest łamaniem prawa.

COPYRIGHT © URSZULA NAWROT

PRESS